Projekt “Historia, którą warto znać” etap I 2022, II 2023

Historia, którą warto znać. Etap I 2022 r. (Beniaminów, Białobrzegi, Rynia)

W 2022 r. otrzymaliśmy dofinansowanie ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego (w  związku z programem Mazowiecka Aktywacja) na zadanie publiczne pn.: „Historia, którą warto znać”. Pierwsza edycja projektu, którego celem było umacnianie więzi mieszkańców z ich miejscem zamieszkania – małą ojczyzną – gminą Nieporęt, dotyczyła Beniaminowa, Białobrzegów i Ryni. W ramach zadania zaplanowaliśmy i zrealizowaliśmy następujące wydarzenia:

• Zwiedzanie fortu w Beniaminowie, w czasie którego uczestnicy poznali historię zabytku od czasów jego budowy, poprzez okres I wojny światowej, Bitwy Warszawskiej 1920 r., II wojny światowej, jak i jego powojenne dzieje. Przewodnikiem po forcie był Konrad Szostek. Wielu ze zwiedzających ten obiekt militarny przyznało, że był to pierwszy raz, kiedy mogli poznać jego bogatą przeszłość.

• Spacer historyczny po Białobrzegach, podczas którego o bogatych dziejach tej miejscowości opowiedział Konrad Szostek i Edward Palczyński. Osoby biorące udział w wycieczce poznały historię Białobrzegów od czasów najdawniejszych, poprzez budowę w tej miejscowości carskich koszar, linii kolejki wąskotorowej, internowanie legionistów marsz. Józefa Piłsudskiego, okres międzywojenny, lata II wojny światowej oraz okres PRL.

• Wystawa Historia, którą warto znać… Białobrzegi – Beniaminów – Rynia w Szkole Podstawowej w Białobrzegach. Na przygotowanej przez nas w jednej z sal lekcyjnych wystawie staraliśmy się przybliżyć młodzieży przeszłość ich małej ojczyzny. Podczas uroczystego spotkania z  uczniami, Zbigniew Kamiński przypomniał założenia projektu „Historia, którą warto znać”, Maciej Łopaciński wygłosił prelekcję, w której przedstawił dzieje okolicy i zachęcił uczniów do badania jej przeszłości. Konrad Szostek opowiedział zaś o wystawie, którą tworzyły eksponaty pochodzące ze Zbiorów Historycznych Nieporęckiego Stowarzyszenia Historycznego (większość prezentowanych przedmiotów została stowarzyszeniu podarowana przez Edwarda Palczyńskiego) oraz bogato ilustrowane plansze, specjalnie przygotowane przez Alicję Kamińską. Podczas spotkania, dyrektor szkoły Agata Łukasiuk przekazała Nieporęckiemu Stowarzyszeniu Historycznemu wykonaną z piaskowca tablicę, która do końca lat 80. znajdowała się na elewacji szkoły.

Na zakończenie wystawy przygotowaliśmy quiz, w czasie którego uczniowie odpowiadali na pytania związane z lokalną historią. Wszyscy otrzymali atrakcyjne nagrody.

• Wystawa fotografii związanych z historią Białobrzegów. Na 15 banerach, zaprojektowanych przez Jakuba Gerę, umieszczonych na ogrodzeniu Szkoły Podstawowej w  Białobrzegach, zaprezentowaliśmy zdjęcia związane z internowaniem w tym miejscu – po tzw. Kryzysie Przysięgowym – legionistów marsz. Piłsudskiego oraz stacjonującym w okresie międzywojennym 2. Batalionem Radiotelegraficznym. Zaskoczeniem mogła być też fotografia pociągu jadącego po wąskotorowej bocznicy wzdłuż ul. Wojska Polskiego. 

Bezpośrednio we wszystkich działaniach realizowanych w  ramach projektu wzięło odział 98  osób. Wszystkie zaplanowane przez nas przedsięwzięcia mogły zostać zrealizowane dzięki zaangażowaniu i pracy społecznej członków Stowarzyszenia. Wśród osób niewymienionych wcześniej, należy wspomnieć: Dariusza Wróbla, Monikę Kamińską, Jana Nowickiego, Elżbietę Kotowską, Dorotę Brzozowską, Gerarda Hoję, Miłosza Śliwkę, Macieja Orlińskiego i Mikołaja Jacynę oraz Martynę Bąk. Dziękujemy także pani dyrektor Szkoły Podstawowej w Białobrzegach, Agacie Łukasiuk za przychylność i wszelką pomoc, dzięki której możliwe było zrealizowanie tego przedsięwzięcia oraz za nowy eksponat przekazany do naszych zbiorów.

Historia, którą warto znać. Etap II 2023 r. (Nieporęt, Zegrze Południowe) 

W 2023 r., dzięki ponownie uzyskanej dotacji z programu Mazowiecka Aktywacja, realizowaliśmy drugi etap projektu „Historia, którą warto znać”.

W ramach zadania odbyły się trzy wydarzenia:

• Wycieczka zabytkowym autobusem „ogórkiem” po gminie Nieporęt. Jej uczestników wyłoniliśmy w konkursie internetowym. W ramach nostalgicznej podróży odwiedziliśmy większość naszych miejscowości i opowiedzieliśmy o ich historii. Przewodnikami byli: Maciej Łopaciński, Dariusz Wróbel i Konrad Szostek. Autobus Jelcz 043 z 1974 r. z Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie sprawdził się doskonale i był nie lada atrakcją nie tylko dla pasażerów, ale też innych mieszkańców i uczestników ruchu.

• Wystawa w Szkole Podstawowej w Nieporęcie. W Szkole Podstawowej w Nieporęcie otworzyliśmy przygotowaną przez nas wystawę, w której staraliśmy się przybliżyć uczniom przeszłość ich małej ojczyzny. W tym przypadku skupiliśmy się na historii Nieporętu i Zegrza Południowego, czyli miejscowości, które składają się na rejon szkoły. Wystawę tworzyły eksponaty zgromadzone w czterech gablotach, pochodzące z naszych zbiorów oraz specjalnie wykonane, bogato ilustrowane plansze. Podczas uroczystości otwarcia ekspozycji, Maciej Łopaciński wygłosił prelekcję, w której w interesujący sposób przedstawił dzieje okolicy i zachęcił uczniów do badania jej przeszłości. Konrad Szostek opowiedział zaś o wystawie. Oprócz tego na ogrodzeniu szkoły, wzdłuż ulicy Dworcowej, urządziliśmy wystawę plenerową, gdzie na banerach zaprezentowaliśmy zdjęcia Nieporętu z okresu międzywojennego oraz te wykonane zaraz po II  wojnie światowej. Wystawa fotograficzna została przygotowana przez zespół członków naszego Stowarzyszenia na czele z  Jakubem Gerą, który wykonał rekonstrukcję cyfrową każdego ze zdjęć i przygotował je do druku.

Na zakończenie wystawy przeprowadziliśmy turniej historyczny. W szranki stanęło czternaścioro uczniów, którzy wykazali się imponującą wiedzą o swojej małej ojczyźnie! Każda poprawna odpowiedź spotkała się z aplauzem zasiadającej na trybunach publiczności! Za udział w konkursie uczestnicy otrzymali wspaniałe nagrody. Pytania konkursowe zostały przygotowane przez Elżbietę Kotowską, Monikę Kamińską i Konrada Szostka.

• Prelekcja historyczna. W  Bibliotece Publicznej Gminy Nieporęt odbyła się organizowana w ramach projektu prelekcja „Dawne mapy okolic Nieporętu”, którą wygłosił Maciej Łopaciński. Podczas spotkania uczestnicy mogli zapoznać się z mapami Nieporętu i  okolic od XVII w. do pierwszej połowy wieku XX. Zadawano interesujące pytania i wywiązała się bardzo ciekawa dyskusja.

Wszystkie osoby zaangażowane w  projekt wykonały swoją pracę bezpłatnie, poświęcając swój prywatny czas. Wśród niewymienionych wcześniej osób pragniemy wspomnieć tych, dzięki którym całe przedsięwzięcie mogło zostać zrealizowane. To Dorota Brzozowska, Jan Nowicki, Alicja Kamińska, Zbigniew Kamiński, Tomasz Karpiński, Andrzej Olechowski, Martyna Bąk.

Projekt Historia, którą warto znać. Etap I i II, realizowany był przez Stowarzyszenie w ramach Mazowieckiej Aktywacji i sfinansowany ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.